Oddział Poznański Polskiego Towarzystwa Geograficznego zaprasza na spotkanie w formie on-line, które odbędzie się w czwartek 8 grudnia o godz. 18:00. W programie prelekcja Elżbiety Muter pt.: „Sosna z Sokolicy, czyli historia symbolu Pienin, zapisana w słojach drzewa”.
W czasie akcji ratowniczej 6 września 2018 roku strumień powietrza wywołany przez śmigłowiec TOPR spowodował złamanie głównego pędu korony reliktowej sosny rosnącej na szczycie Sokolicy. Dla wielu osób związanych z Pieninami wiadomość o tym wydarzeniu była bardzo przykra. Zawieszona nad przepaścią sosna o karłowatym typie wzrostu przez wiele dziesięcioleci nie zmieniła w sposób istotny swoich rozmiarów. Choć miała zaledwie 3 metry wysokości, była symbolem trwałości i piękna, utrzymując się przy życiu w skrajnie trudnych warunkach. Złamany konar, po odcięciu, został przeniesiony przez pracowników Pienińskiego Parku Narodowego do siedziby dyrekcji. Wydarzenie to umożliwiło wykonanie wielu badań, w tym analiz dendrochronologicznych.
Ludzie od dawna dostrzegali zmienność szerokości słojów rocznych na przekrojach poprzecznych pni drzew i zastanawiali się nad jej przyczynami. Doprowadziło to do powstania dendrochronologii, która jest nauką o datowaniu słojów drewna oraz datowaniu różnorodnych procesów i zjawisk zachodzących w środowisku, w tym zmian spowodowanych przez człowieka, które zostały zapisane w strukturze słojów drzew. Natomiast dendroklimatologia obejmuje badania nad wpływem warunków klimatycznych na przyrost grubości drzew oraz rekonstruowanie na tej podstawie klimatu w okresach przed obserwacjami meteorologicznymi.
W trakcie referatu przedstawione zostaną wyniki badań nad zmiennością szerokości słojów rocznych reliktowej sosny z Sokolicy, które pozwalają odpowiedzieć na następujące pytania:
- Jaki jest wiek złamanego konaru oraz jego wzorzec przyrostu na grubość?
- W których latach nastąpiły wcześniejsze uszkodzenia konaru?
- Jaki wpływ na szerokości przyrostów ma średnia miesięczna temperatura powietrza oraz miesięczne opady atmosferyczne?
- Czy reakcja drzewa na klimat zmienia się w czasie?
- Które lata możemy uznać za wskaźnikowe i dlaczego?
- Czym różni się przyrost konaru reliktowej sosny z Sokolicy od przyrostów innych sosen w regionie?
Elżbieta Muter –pracuje na Wydziale Leśnym Uniwersytetu Rolniczego im. Hugona Kołłątaja w Krakowie. Uczy studentów dendrologii i botaniki z fitosocjologią, a dla studentów Architektury Krajobrazu prowadzi zajęcia z przedmiotu las w krajobrazie. Od lat prowadzi badania dendrochronologiczne. Szczególnie interesuje ją wpływ klimatu na przyrost grubości ważnych gatunków leśnych Polski, zwłaszcza Karpat, w gradientach środowiskowych. Zajmuje się też wpływem czynników pozaklimatycznych na przyrost drzew, takich jak zanieczyszczenia powietrza, czy powstawanie luk i przyrost z prześwietlenia. Aktualne zainteresowania naukowe dotyczą zmian reakcji drzew na elementy meteorologiczne, postępujące wraz ze zmianami klimatu.
Link do spotkania na platformie MS Teams:
Link można rozpowszechnić wśród osób zainteresowanych.
Szczegółowe informacje znajdują się także pod adresem: http://ptg.home.amu.edu.pl/
Zapraszamy serdecznie do zgłębienia tajemnic legendarnej sosny z Sokolicy!
